Ο ρόλος της μιτοχονδριακής λειτουργίας στην υγεία και τις ασθένειες έχει γίνει όλο και πιο δημοφιλής, ειδικά κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Είναι γνωστό ότι η δυσλειτουργία στη ρύθμιση της μιτοχονδριακής λειτουργίας και η κυτταρική βιοενεργειακή είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα πολλών ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η καρδιαγγειακή νόσος , το μεταβολικό σύνδρομο, ο καρκίνος και η νόσος Alzheimer.
Αν και η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία είναι πανταχού παρούσα σε πολλές μη μεταδοτικές ασθένειες , η αιτιολογία αυτής της δυσλειτουργίας δεν έχει αποσαφηνισθεί από την επιστήμη, και αποτελεί αντικείμενο σημαντικής βιοϊατρικής έρευνας, θεωρείται μάλιστα ως μία από τις σημαντικότερες ιατρικές προκλήσεις , όπως αναφέρει το United Mitochondrial Disease Foundation.
Τα μιτοχόνδρια είναι οργανίδια τα οποία χαρακτηρίζονται ως “η ατμομηχανή του κυττάρου”.
Εκτελούν ένα ευρύ φάσμα δράσεων από την αποθήκευση ασβεστίου έως την παραγωγή θερμότητας, και είναι εξαιρετικά σημαντικά για τις καθημερινές λειτουργίες των κυττάρων μας.
Επειδή τα μιτοχόνδρια εκτελούν τόσες πολλές διαφορετικές λειτουργίες σε διαφορετικούς ιστούς, υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές δυσλειτουργίες των μιτοχονδρίων ασθένειες λόγω της πολύπλοκης αλληλεπίδρασης μεταξύ των γονιδίων και κυττάρων που πρέπει να συνεργάζονται για να λειτουργούν ομαλά οι μεταβολικές μας μηχανές.
Αν και τα συμπτώματα μιας μιτοχονδριακής νόσου ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να περιλαμβάνουν:
- απώλεια μυϊκού συντονισμού και αδυναμία
- προβλήματα όρασης ή ακοής
- μαθησιακές δυσκολίες
- καρδιακή, ηπατική ή νεφρική νόσο
- γαστρεντερικά προβλήματα
- νευρολογικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας
Άλλες παθήσεις που πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν κάποιο επίπεδο μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας είναι:
- η νόσος του Πάρκινσον
- νόσος του Alzheimer
- διπολική διαταραχή
- σχιζοφρένεια
- σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
- νόσος του Huntington
- διαβήτης
- Αυτισμός
- Έρευνες επίσης συνδέουν την δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων με τη γήρανση βάσει της θεωρίας των μιτοχονδριακών ελεύθερων ριζών.
Η σημασία της άσκησης
Είναι ευρέως γνωστό ότι η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας οδηγεί σε μιτοχονδριακή δυσλειτουργία και μπορεί έτσι να αποτελεί σημαντικό αιτιολογικό παράγοντα πολλών (μη μεταδοτικών) ασθενειών που επηρεάζουν τις σύγχρονες κοινωνίες.
Η σωματική δραστηριότητα παραμένει το μόνο ερέθισμα που είναι γνωστό επιστημονικά ότι μπορεί να βελτιώσει και να διατηρήσει τη λειτουργία των μιτοχονδρίων, αναφέρουν επιστήμονες του Department of Human Physiology and Nutrition, University of Colorado σε μελέτη τους για τον “βασικό ρόλο της μιτοχονδριακής λειτουργίας στην υγεία και τις ασθένειες” .
Οι ίδιοι οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η εξατομικευμένη συνταγή άσκησης μπορεί να συμβάλλει στη «μεταβολική αποκατάσταση» πολλών ασθενών με χρόνιες παθήσεις όπου εμπλέκεται μιτοχονδριακή δυσλειτουργία. Στα συμπεράσματα αυτά ή ίδια ομάδα των ερευνητών προτάσσει τα διδάγματα που αντλήθηκαν ως προς την αποκατασταση της λειτουργίας των μιτοχονδρίων από τους επίλεκτους αθλητές, οι οποίοι και θεωρούνται “οι τέλειες ανθρώπινες μηχανές”.
Oι σύγχρονες προσεγγίσεις της Λειτουργικής Ιατρικής, με τον έλεγχο της υγείας των μιτοχονδρίων και την αποκατάσταση της μυοσκελετικής λειτουργίας, κερδίζουν διαρκώς έδαφος σε ορθοπεδικούς ασθενείς και αθλητές, με θεαματικά αποτελέσματα.